Het geheim van genialiteit

Never waste a good crisis, een gevleugelde uitspraak van de Amerikaanse econoom Milton Friedman. Een crisis brengt ook kansen. Er zijn altijd mensen die een nieuwe stip op de horizon zien. Genieën worden niet geleefd door hun omgeving, door de eventuele angst die regeert, maar staan in het oog van de orkaan.

Bekende musici, natuurkundigen, sporters zeggen allemaal hetzelfde. Het is tot mij gekomen. Miles Davis zei letterlijk “Ik weet niet waar het vandaan komt. Maar ik stel geen vragen.”
Het is als het ware alsof de informatie er al is, en het een kwestie van afstemmen is.

Ik ben vanavond te gast bij de masterclass ‘Het geheim van Genialiteit’ van Tijn Touber. Hij heeft net het gelijknamige boek geschreven, waarin hij op zoek gaat naar wat iemand een genie maakt en hoe je de genie in jezelf kunt wakker maken.

Het grootste gevaar is dat we te laag mikken en slagen

Het motto van de avond is een uitspraak van de Italiaanse schilder Michelangelo: “Het grootste gevaar van de meesten voor ons, is niet dat we te hoog mikken en missen, maar dat we te laag mikken en slagen.”
Touber, zelf schrijver en muzikant, en met name een spiritueel man, ontvangt ons in zijn woonkamer in Amsterdam Zuid. Voor ons staat een schilderij van hem, hetzelfde als de afbeelding op het boek. Touber heeft het zelf geschilderd en vertelt over genius. Genius was een onzichtbare beschermgeest, een hoger wezen, die al het geschapene behoedde en bewaakte, doch voornamelijk zijn invloed deed gelden op het doen en laten van de mens. Je zou ze kunnen zien als een soort engelen, die ons inspireren, motiveren en confronteren.

He’s a real Nowhere man! Sitting in Nowhere land! Making all his plans for nobody. Doesn’t have a point of view! Know not where he’s going to!

Hij begint zijn boek en de avond met John Lennon, zijn song ‘Nowhere man’ beschrijft prachtig het proces wat Lennon overkwam in het schrijven van zijn muziek. Op het moment dat hij zijn pogingen om een nieuw nummer te schrijven (dat niet lukte) losliet, en stil werd, kwamen de woorden tot hem. Hij heeft over dit proces het volgende gezegd: “Wanneer de ware muziek tot mij komt, de muziek van de sferen, muziek die het verstand te boven gaat, die niets met mij te maken heeft omdat ik slechts een kanaal ben…De enige vreugde voor mij is om dat aangereikt te krijgen en het op te schrijven zoals een medium. Dat zijn de momenten waarvoor ik leef.”

Genialiteit voor iedereen bereikbaar

Genialiteit is volgens Touber voor iedereen bereikbaar. Er is wel wat voor nodig. Je moet uit je geconditioneerde werkelijkheid durven te stappen, stil worden, open staan en ontvankelijk zijn voor wat tot je kan komen. Alles is dan mogelijk. Vervolgens is het aan de genie om er iets mee te doen en uiting aan te geven. De vorm volgt dan vanzelf. Genieën beschikken over deze eigenschappen. Touber omschrijft ze als onthechten, ontvangen en onthullen: het geheim van genialiteit.

Het is niet gezegd dat het vervolgens makkelijk is. Bloed, zweet en tranen gaan ermee gepaard. Het vereist focus en drive en een enorme betrokkenheid bij wat je doet. Gladwell’s 10.000 uur komen hier om de hoek kijken. Het is de kunst om uit nederigheid te handelen en niet in de valkuil van je eigen ego te stappen en de juiste timing te kiezen. Je zou kunnen zeggen dat Vincent van Gogh zijn tijd vooruit was, en uiteindelijk later pas zijn waardering heeft ontvangen.
Genieën kenmerken zich als pioniers, vrijdenkers, alles behalve volgers.