Hoe bepaal je je prijs?
Het noemen van je prijs, is niet altijd zo eenvoudig als het lijkt. Bij het bepalen van je prijs komen andere zaken kijken, dan bij het vragen van je prijs. Laten we bij het begin beginnen. Hoe bepaal je je prijs?
Dit kun je op meerdere manieren doen, bijvoorbeeld door een kostprijsberekening of een prijsbepaling op basis van je positionering. Als je inzicht hebt in wat je echt minimaal nodig hebt, dan kun je vervolgens je gevoel om de hoek laten komen.
Wat vind je dat je eigenlijk zou mogen vragen en wat vragen je concurrenten? Dit is per branche zeer uiteenlopend. Bij de Kamer van Koophandel werd vaak gezegd, dat je minimaal € 30,- per uur moet verdienen om een minimaal bestaan als freelancer te kunnen hebben. Het is een richtlijn.
Daarnaast kan een opdracht ook iets anders opleveren dan geld. Het is een inhoudelijk interessante opdracht en een aanvulling op je portfolio; je verkrijgt veel publiciteit met de opdracht; of het is erg leuk om te doen en je accepteert dat je er minder aan verdient. Ook kun je zoeken naar combinaties. Een minimale prijs, maar met veel publiciteit bijvoorbeeld.
En durf soms ook nee te zeggen als je vindt dat je een te lage prijs krijgt.
Prijs op basis van je kosten.
De eerste mogelijkheid is een prijsbepaling door een berekening te maken van je kosten per product(ie) en daarbovenop een winstmarge te plaatsen. Uit deze winstmarge moet straks ook jouw inkomen komen. Hiervoor is het weer belangrijk te weten wat je privé nodig hebt om van je bedrijf te kunnen leven.
Welke kosten breng je in kaart:
- Directe kosten: deze kosten staan direct met je product in verband, zoals inkoop- of productiekosten. Denk hierbij aan verf, stoffen, voorstellingsmateriaal, software.
- Indirecte kosten: hebben indirect met het product te maken. Zoals huur van een tentoonstellingsruimte of theater, energie, telefoonkosten, opleidingskosten, en ook publiciteitskosten vallen onder deze kostenpost.
- Vaste kosten: staan los van een product, maar gelden voor je hele bedrijf. Voorbeelden zijn personeelskosten en afschrijvingskosten van een computer of auto. Vaste kosten heb je altijd.
- Variabele kosten: zijn afhankelijk van het aantal producten dat je produceert of inkoopt. Denk aan inhuur van tijdelijk personeel of vervoerskosten.
Bovenop je kosten per eenheid, kun je dus nog een marge (je winst of honorarium) plaatsen en dit maakt dan je totaalprijs. Een marge van 30% van je kostprijs is zeker gebruikelijk.
Afhankelijk van je product, kan het zijn dat je ook nog BTW moet heffen over deze totaalprijs.
Prijsbepaling op basis van je positionering in de markt.
Een andere manier om je verkoopprijs te bepalen is te kijken naar je collega’s, je concurrenten. Wat vragen zij voor hun product? Denk hierbij niet alleen binnen je eigen sector maar ook daarbuiten. Je klant geeft een keer dezelfde euro uit, met wie of wat concurreer je? In het geval van de podiumkunsten, kan dit ook zijn met een sportwedstrijd, een pretpark of de bioscoop. Speel in op het gevoel van je klant, bijvoorbeeld als iets duur is, dan zal het ook wel heel uniek, exclusief of goed zijn. Prijsbeleving is heel subjectief. Je kunt hiervan dus ook gebruik maken.
Je kunt ook eens vragen aan je klant of bezoeker, wat ze van je prijs vinden, dit kan direct of via bijvoorbeeld een enquête. Op deze wijze krijg je veel feedback over de prijsbeleving van je klant.
Ik raad je aan als je kiest voor deze prijsbenadering, toch altijd in de basis te weten wat je kostprijs is. Hiermee voorkom je dat je aan de einde van de rit schikt en in de problemen komt door het financiële resultaat.
Schrijver Oscar Wilde: “Mensen kennen van alles de prijs, maar van niets de waarde.”
Wat ben je waard?
Prijs en waarde zijn twee verschillende zaken. De prijs van je productie is hard en exact en een waarde is zacht en relatief. Door met name beleidsmakers in de culturele sector wordt vaak gesproken over drie waarden van het culturele product: een economische, een maatschappelijke en een intrinsieke waarde:
- Economische waarde: het voldoen aan de vraag van de markt en toegevoegde waarde voor de economie.
- Intrinsieke en symbolische waarde: het artistieke product op zichzelf, van belang voor de maker en het publiek.
- Maatschappelijke waarde: het bijdragen aan de samenleving en de sociale cohesie, vaak een educatieve rol.
Als ondernemer met een creatief product, is het van belang om je bewust te zijn van je drijfveren (waarom doe je wat je doet) en van de eigenschappen van je product, die van waarde kunnen zijn van je klant. Wat biedt je voorstelling, je schilderij of game aan voordelen? Waarom wil ik het hebben of ervaren? Dit kan bijvoorbeeld zijn het verkrijgen van plezier, inspiratie, sociaal aanzien, een unieke beleving, exclusief gezelschap, een bijzondere locatie, rust, schoonheid, een investering voor de toekomst, een spiegel, spanning, ontmoeting met gelijkgestemden etc. En nog beter, als je voordelen kan noemen, die niet voor de hand liggen en je marktspelers ook gebruiken. Probeer het zo persoonlijk mogelijk te maken en je publiek mee te nemen in je idee, product of verhaal. Jij bent er voor je klant en publiek en niet andersom.
Hoe dominant ben jij?
Een prijs vragen voor iets, waarmee jij jezelf hebt verbonden, is het moeilijkste wat er is. Je verkoopt tenslotte jezelf. Niet alleen ondernemers in de creatieve sector lopen hier tegenaan, maar eigenlijk heel veel andere zzp-ers ook. Je staat hierin dus niet alleen. En de meeste mensen willen toch graag gewaardeerd worden voor wat ze doen, ook financieel. Zoals ik net al schreef, bestaan er diverse vormen van waarde. En de betekenis van de waarde die aan jouw product wordt gekoppeld door de ander, zegt niks over jou als persoon, noch over je werk op zichzelf.
Programmadirecteur RTL Erland Galjaard over producent Reinout Oerlemans: “Hij weet mensen, ook bij de omroepen, mee te slepen in zijn eigen enthousiasme. Hij wist ook zijn imago als jonge hond in markt slim uit te spelen.”
Echter, je zult soms om je idee te kunnen realiseren, anderen moeten overtuigen van de schoonheid en toegevoegde waarde van je idee of product. In de CreativeScan meten we de mate waarin jij hiertoe in staat bent onder dominantie. Producent Reinout Oerlemans staat bijvoorbeeld bekend om zijn dominantie; zijn kwaliteit om anderen te beïnvloeden. Hij doet er alles aan om zijn doel te realiseren.
Martijn Driessen heeft een blog geschreven over dominantie en de vier vormen van beïnvloeden. Naast overtuigen, de meest toegepaste maar niet altijd de effectiefste, kun je namelijk ook invloed uitoefenen door aansporing, onderzoek of inspiratie. Zijn blog geeft je tips hoe je je dominantie kunt ontwikkelen.
In een volgende blog zal ik verder in gaan op prijsonderhandelingen. Heb je vragen over je prijsbepaling of je positionering in de markt? Reageer hieronder of stuur mij een mail.
Ik help je graag verder op weg.