Als ondernemer rol je soms in dingen. Het werk komt op je af en je duikt erin. Echter ontbreekt het dan vaak aan tijd (of je neemt niet de tijd) om een pas op de plaats te maken om te kijken en te onderzoeken wat je nu met je eigen bedrijf wilt.
In een coachingsgesprek sprak ik laatst een beeldend kunstenaar, die deze situatie en vraagstelling van zichzelf als volgt omschreef: “Eigenlijk maak ik geen duidelijke keuzes en stippel ik geen route uit. Misschien vreemd gezegd maar ‘werk overkomt me’ en van het een komt het ander. Daarom opereer ik ook in verschillende organisaties en doe ik ook verschillende dingen. Soms vraag ik me af of ik me niet veel meer moet focussen.”
Maken van keuzes
Een keuzedilemma doet mij altijd denken aan deze scene in Alice in Wonderland, waar Alice de weg kwijt is en aan Cheshire kat vraagt welke kant ze op moet.
De kat antwoord hierop: “Dat hangt voor een belangrijk deel af waar je naar toe wilt”.
“Dat maakt me niet uit, als ik hier maar uitkom”, zegt Alice dan.
“Maar Alice, als het je niet uitmaakt, dan maakt het ook niet uit welke kant je op gaat”, krijgt ze als antwoord van de kat.
Als je niet goed weet wat je wilt of welke stap je moet zetten in je bedrijf, dan kun je twee dingen doen om tot een keuze te komen:
- Ga terug naar je drijfveer. Waarom doe je de dingen die je doet?
- Of maak een strategische keuze op basis van een SWOT-analyse en confrontatiematrix.
Je drijfveer
Soms sta je als ondernemer voor een keuze. ‘Wat wil ik nog bereiken?’ ‘Waarom doe ik dit?’ ‘Ik doe van alles, maar is dit ook het juiste om te doen?’ Om een keuze te kunnen maken, is het belangrijk om te weten wat belangrijk voor jou is. Om een probleem, een motivatie (je drijfveer) of behoefte van jezelf of van je klant te achterhalen, maak dan gebruik van de 5 x Waarom methode. Dit werkt ontzettend goed. Het helpt je eenvoudig, snel en met argumentatie tot de kern te komen. Je kunt het ook gebruiken als je aan een ander wilt uitleggen waarom iets belangrijk is.
Bijvoorbeeld de stelling: Kunst is belangrijk.
Hiervan maak je de eerste vraag: Waarom is kunst belangrijk?
Een antwoord kan zijn: omdat het inspireert
2. Waarom inspireert kunst?
Een antwoord kan zijn: omdat het nieuwe perspectieven biedt
3. Waarom is dit belangrijk?
Een antwoord kan zijn: omdat het de verbeelding en empathisch vermogen stimuleert
4. Waarom is dit belangrijk?
Een antwoord kan zijn: omdat dit mensen helpt elkaar beter te begrijpen en het hun creativiteit ontwikkelt
5. Waarom moet mensen beter elkaar beter begrijpen en hun creativiteit ontwikkelen?
Een antwoord kan zijn: omdat de huidige maatschappij te maken heeft met diversiteit en verschillende uitgangsposities, waarbij begrip voor elkaar nodig is om vrede te bewaren. En de economie medewerkers nodig heeft, die met vernieuwing komen en dit op een heldere wijze aan iedereen kunnen overbrengen
Op deze wijze kom je tot de ‘echte’ reden waarom in dit geval kunst belangrijk is. Je kunt de waarom vraag in vele situaties toepassen. Je kunt bijvoorbeeld ook de volgende vragen stellen: “Waarom is ondernemen belangrijk (voor mij)?” of “Waarom is creëren belangrijk?” of “Waarom bereik ik niet mijn doel (definieer je doel)?”, “Waarom kopen klanten bij mij?”.
SWOT-analyse
De SWOT-analyse is een methodiek dat ook onderdeel is van het ondernemingsplan. In de SWOT breng je de sterkten en zwakten van je bedrijf in kaart (interne analyse) en de bedreigingen en kansen in je omgeving (externe analyse). Op sterktes en zwaktes heb je zelf invloed. Kansen en bedreigingen zijn van toepassing op de externe omgeving. Hierbij valt te denken aan kansen en bedreigingen bij afnemers, concurrentie, distributie of in de bedrijfstak. Ook kan nieuwe wet- en regelgeving zorgen voor een kans of bedreiging. Kansen die naar voren komen moeten worden benut. Bedreigingen moeten worden afgewend of geprobeerd om te zetten in een kans.
Zie dit onderstaand voorbeeld van cabaretier Klaas van den Eerden.
Confrontatiematrix
Door de elementen (zwak-sterk-bedreiging-kans) uit de SWOT-analyse in een confrontratiematrix te plaatsen, kun je de sterkten en zwakten in combinatie met de bedreigingen en kansen beoordelen. Je beoordeelt welke punten belangrijk zijn en welke niet of minder belangrijk. Je kijkt naar de combinatie van sterk/zwak met bedreiging/kans. Per combinatie benoem je positieve en de de negatieve punten. Al snel zal uit deze matrix blijken welke strategie of koers slim is om te varen. In onze module voor je ondernemingsplan helpen we je stap-voor-stap met het maken van deze analyse. Wil je toch zelf eerst aan de slag, dan kun je dat als volgt doen.
Wanneer er een combinatie is tussen een kans en een sterkte, dan wijs je hier een positief teken aan (+) of erg positief (++). Of zwakten die samenhangen met een bepaalde bedreiging worden gekenmerkt met een negatieve teken (-) of erg negatief (–). In de twee andere combinaties worden verbanden tussen zwakten en kansen gekenmerkt met een +* (aandacht vereist) of ++* (onmiddellijke aandacht) en tussen sterkten en bedreigingen met -* (aandacht vereist) of – – ** (onmiddellijke aandacht) toegekend. Zie het voorbeeld hiernaast.
Door de minnen en plussen te tellen krijg je door de confrontatiematrix inzicht in de belangrijkste zwakten en sterkten met daarnaast ook de meest relevante kansen en bedreigingen. Ook kan er per combinatie de belangrijkste verbanden worden aangewezen. Ik werk zelf vaak met kleuren als groen (+) en rood (-) voor de vlakken, dat geeft een heel snel beeld van de combinatie die slim zijn om aandacht te geven of links te laten liggen. Uit eigen ervaring kan ik zeggen, dat de uitslag soms echt verrassend is.
Het is belangrijk dat je regelmatig met een frisse blik kijkt naar je bedrijf, naar jezelf en de problemen of vraagstukken die er spelen. Blijf je dus verwonderen. Kijk steeds opnieuw.
Maak gebruik van bovenstaande methodiek om je gevoel te onderbouwen.
Veel succes! En heb je vragen, mail mij dan.
