Vice versa, de kunstenaar als entrepreneur
De kunstenaar als entrepreneur; ondernemers met een duidelijke missie in een imperfecte markt. Het is vrijwel de enige sector waar aanbod wordt gecreëerd ook al is er geen directe vraag. De verschillen tussen een reguliere MKB ondernemer, een culturele organisatie of artistiek professional lijken groot, maar ze hebben tevens veel overeenkomsten. Paul Fentener van Vlissingen van SHV zei, in zijn boek ‘Ondernemers zijn ezels’ over zijn visie over ondernemen, al eerder “Een entrepreneur is een kunstenaar”. Het creatief vermogen om te kunnen anticiperen op de omgeving en nieuwe business concepten te ontwikkelen betreft het pionierschap en bepaalt mede het succes van het ondernemerschap. In ieder bedrijf moeten problemen en kansen worden opgepakt om te overleven en succesvol te zijn en hiervoor zijn de toegeschreven eigenschappen van een kunstenaar uiterst handig om te hebben.
Investeringen gaan voor de baten uit, een duidelijke ondernemersuitspraak, en zeer van toepassing op de creatieve sector. Het spanningsveld tussen efficiency en artistieke keuzes is lastig. De productie van een creatief bedrijf moet constant zijn en in lijn met de verwachtingen en waarden van het publiek of opdrachtgever om hun aandacht te trekken en ze te verleiden tot koop. Niet anders dan een regulier bedrijf. Er is één groot verschil en dat is in de mate van onzekerheid. Enerzijds door de marktwerking anderzijds door het karakter van een creatief entrepreneur.
Hoe zit het met de competenties?
In het boek ‘Entrepreneurship of creative industries’ van Collette Henry, wordt gesteld dat juist creatief ondernemers over de competenties beschikken die aan ondernemers worden toegeëigend, als risicobereidheid, maar ook effectiviteit, creativiteit, vernieuwend en prestatiegerichtheid. En al eerder werden competenties als doorzettingsvermogen, zelfredzaamheid, aanpassingsvermogen, autonomiteit en creativiteit toegeschreven aan kunstenaars door Pufal-Struzik (1992) en Dubek et al (1991). Deze eigenschappen behoren wederom een traditionele entrepreneur ook toe. Kunnen we hieruit tezamen met onze eigen CreativeScan de conclusie trekken dat de benodigde kwaliteiten en vaardigheden identiek zijn? Ja, dat kunnen we. Maar verschillen zijn er toch ook, in de mate van aanwezigheid van de competentie, de eigen ontwikkeling en de benodigde inzet van deze competenties in de diversiteit van de disciplines. Daarnaast onderscheidt een creatief persoon zich van een minder creatief persoon:
- Meer gericht op esthetiek;
- Concept en proces is belangrijk;
- Een groot intrinsiek gedreven motivatie;
- Impulsief en chaotischer;
- Beschikt over ruime verbeeldingskracht;
- Intuïtief ingesteld.
Ondanks dat een kunstenaar net als ieder persoon uniek is in sommige aspecten, loopt zij tegen dezelfde zaken aan als ieder andere ondernemer. Er zijn vele overeenkomsten in de eigenschappen en vaardigheden. Zoals de titel al zegt, de kunstenaar is een entrepreneur en een entrepreneur is een kunstenaar. Hetzelfde en uniek in haar eigen vorm.
